Pan Tadeusz Kościński
Minister Finansów
Szanowny Panie Ministrze!
Udziały w podatku PIT to jeden z fundamentów budżetów samorządów. Do gmin wpływa nieco ponad jedna trzecia PIT odprowadzanego przez ich mieszkańców do budżetu państwa, a powiaty dostają nieco ponad 10 proc. PIT mieszkańców. Wiadomo było, iż z powodu obniżenia podatku PIT z 18% do 17% oraz podatku CIT z 15% do 9%, a także zwolnienia z płacenia podatku PIT osób do 26. roku życia, samorządy będą traciły swoje wpływy. W 2019 r. Unia Metropolii Polskich informowała, że takie zmiany będą kosztowały jednostki samorządu terytorialnego w Polsce ok. 6,6 mld zł. Tylko miasta zrzeszone w Unii Metropolii Polskich miały stracić nawet 1,9 mld zł. W celu sprawdzenia, czy i ile samorządy straciły, Związek Miast Polskich przeprowadził w dniach 26-28 lutego 2020 r. ankietę w 255 miastach członkowskich w sprawie udziału miasta w dochodach budżetu państwa z podatku PIT za miesiąc styczeń 2020 w porównaniu z latami 2018 i 2019. Wynika z niej, że w styczniu 2020 dochody z podatku PIT w miastach spadły w stosunku do analogicznych wpływów w roku poprzednim o prawie 2 procent. W 2019 wynosiły 2 816 012 096 zł, natomiast w styczniu 2020 – 2 763 352 823 zł.
Wtedy jeszcze nikt się nie spodziewał, że cały świat spotka kryzys gospodarczy wywołany pandemią koronawirusa. W tym czasie samorządowcy w całej Polsce ostrzegali, że w związku z epidemią spadek ich dochodów będzie znaczny. Powodów tego stanu rzeczy jest wiele: zamrożenie gospodarki, panujące przez długi czas obostrzenia w komunikacji miejskiej, które zmuszały przewoźników do wysyłania w trasę tzw. kursów „bisowych”, ale także bardzo niskie wpływy z podatków. W Lublinie w kwietniu do budżetu miasta wpłynęło zaledwie 31,8 mln zł z podatku PIT. To oznacza spadek aż o 41,35% w porównaniu do kwietnia 2019 r. Wówczas na konto ratusza trafiły ponad 54 mln zł. W przypadku dochodów z podatku CIT, płaconego w dużej mierze przez firmy, spadek był jeszcze większy. W kwietniu 2019 r. Lublin otrzymał z niego ponad 9,1 mln zł. W kwietniu tego roku było to niespełna 3 mln zł. To oznacza spadek o ponad 60%. W Warszawie różnica jest jeszcze większa – w stolicy dochody z PIT są niższe o 260 mln zł w porównaniu z kwietniem zeszłego roku.
W związku z tym kieruję do Pana Ministra poniższe pytania:
1. Czy Ministerstwo Finansów planuje pomóc samorządom, które z uwagi na pandemię COVID-19 tracą wpływy do swoich budżetów?
2. Czy Ministerstwo Finansów ma w planach wdrożyć program, który będzie rekompensował jednostkom samorządu terytorialnego utracone wpływy z podatków?
3. Czy Ministerstwo Finansów przed obniżeniem PIT, CIT i zwolnieniem z PIT osób do 26. roku życia przygotowywało wyliczenia, które wykazywały, czy samorządy będą na tym traciły, a jeśli tak, to jakie były wyniki tych wyliczeń, kto je przygotowywał, czy nad nimi pracowali eksperci?
Z poważaniem
Michał Krawczyk
Poseł na Sejm RP